Ds. Heres reageert in onderstaand artikel uit het kerkblad van Dalfsen op een schokkende artikel van ds. A. Verbree in Wegwijs (juli/augustus 2010).

Hoofdartikel

Dominee Verbree en Genesis 1 en 2

Het is ongetwijfeld zo dat ds. Adrian Verbree veel verstand heeft van biologie, genetica, geologie enzovoort.
Hij weet er in ieder geval ook heel boeiend over te schrijven en te spreken.Op de bijbelstudiedag van de Bijbelstudiebond in Groningen heeft hij gesproken over ’God kennen uit de natuur’.In het blad Wegwijs (juli/augustus 2010, jrg. 64, nr. 4) staat een korte samenvatting van zijn toespraak.
De manier waarop ds. Verbree schrijft getuigt echt van verfijnde biologische en genetische kennis.
Maar ik ben geschokt door wat hij in het aparte kader bij dit artikel in Wegwijs schrijft over Genesis 1 en 2.
Het stukje begint met de zin: ‘Ik geloof dat God de wereld almachtig uit niets geschapen heeft’.
Maar dan komt de zin: ‘Ik geloof niet dat Genesis 1 en 2 ons een letterlijk te nemen verslag van dit proces bieden. De tekst van deze hoofdstukken letterlijk nemen leidt tot allerlei onzin’.
Even verderop schrijft hij: ‘Door krampachtig vast te houden aan de letterlijke tekst van Genesis 1 en 2 bereiken we het omgekeerde van wat we bedoelen: we maken het bijbelse getuigenis over de schepping tot een lachwekkend verhaal, terwijl we het juist als Woord van God willen vasthouden. Angst is een slechte raadgever.’
Nog weer verderop schrijft ds. Verbree over de uitkomsten van het onderzoek van de genen van chimpansee en mens. Omdat er volgens wetenschappelijk onderzoek zoveel identiek is verdedigt ds. Verbree de opvatting dat chimpansee en mens dezelfde voorouder hebben.
Er zijn overeenkomsten, die wetenschappelijk gezien alleen maar kunnen bestaan bij gemeenschappelijke afstamming.
‘Zolang daar geen alternatieve aannemelijke verklaring voor wordt geboden, kun je niet om de conclusie heen: Juist deze overeenkomsten die er niet zouden moeten zijn bij een los van elkaar geschapen zijn, wijzen in de richting van een gemeenschappelijke voorouder’.
Zeker, ds. Verbree voegt er nog aan toe dat hij ook niet weet hoe het zit met de relatie tussen mens en aap. Ook zegt hij dat hij niet alle consequenties overziet voor de theologie.
Maar inmiddels heeft hij de lezers en de leden van al die bijbelstudieverenigingen al wel voorgehouden, dat Genesis 1 en 2 niet letterlijk te nemen is.
Op grond van het wetenschappelijke feitenmateriaal waar hij kennis van heeft genomen weet ds. Verbree zeker ‘de tekst van deze hoofdstukken letterlijk nemen leidt tot allerlei onzin’.
Nu is ds. Verbree allang niet meer de enige voorganger in GKV-kring die Genesis 1 en 2 niet meer letterlijk wil nemen.
Toch is het schokkend dit standpunt zo verdedigd te zien worden in een blad dat veel gebruikt wordt op de bijbelstudieverenigingen die juist in deze tijd weer van start gaan.
Is het werkelijk zo erg, als iemand de wording van de wereld anders ziet dan de bijbel het zegt in de eerste hoofdstukken van Genesis?
Is het erg als er zo getornd wordt aan de letterlijkheid van Genesis 1 en 2, dat er alleen nog maar een mooi verhaal overblijft, een kadervertelling, of poëzie, maar dan los van hoe het werkelijk gegaan is?
Ja, dat is erg, alleen al hierom: Je doet tekort aan de wijze waarop de HERE ons de geschiedenis van Zijn scheppingswerk presenteert.
Er zijn in de Bijbel zelf geen aanwijzingen dat je Genesis 1 en 2 mag of moet lezen als beeldspraak (metafoor) of als poëzie.
Als Genesis 1 en 2 zich net als de overige hoofdstukken van dit bijbelboek aan ons presenteren als geschiedenis, dan hebben wij niet het recht er een andere manier van lezen op los te laten.
Zijn er dan geen moeilijkheden bij het lezen van deze eerste bijbelhoofdstukken?
Ja, zeker wel. Maar gereformeerde exegeten hebben altijd geprobeerd bij het oplossen van exegetische moeilijkheden altijd vast te houden aan dát wat er staat.
Indrukwekkend is bijv. de wijze waarop dr. G. Ch. Aalders in de Korte Verklaring op Genesis komt met plausibele verklaringen van bepaalde uitlegkundige moeiten, maar tegelijk vasthoudt aan wat er letterlijk staat.
In de afgelopen jaren zien we in gereformeerde kring, dat veel pogingen worden gedaan om christelijk geloof en evolutietheorie in elkaar te schuiven.
Maar het gaat te koste van de gereformeerde inspiratieleer. Het gaat ten koste van het geloof dat het Woord van God betrouwbaar is.
Ik kan niet anders dan vaststellen, dat ds. Verbree uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek laat heersen over dát wat de Heilige Schrift zegt.
Hij realiseert zich toch wel dat in heel de Schrift teruggegrepen wordt op Genesis 1 en 2?
Neem bijv. Exodus 20:11.
Is het zo erg, als Genesis 1 en 2 niet meer letterlijk genomen wordt?
Jazeker, want Genesis 1 en 2 zitten vast aan de rest van de bijbel.
Het boek, waarin de raad en de wil van God over onze verlossing geopenbaard is.
Wie de werkelijkheid van Genesis 1 verliest, zal straks ook het zicht op de andere werken van God verliezen. Op den duur zul je het zicht op heel het evangelie kwijtraken.
Angst is een slechte raadgever, zegt ds. Verbree. Ik zou zeggen: Wees maar bang voor ‘de boze plannen die tegen Gods heilig Woord bedacht worden’. We bidden er niet voor niets om dat de HERE die plannen wil verijdelen (Zondag 48 HC).
Als wetenschappelijke gegevens van vandaag je doen twijfelen aan de eerste twee hoofdstukken van de bijbel, dan zullen er straks ook wetenschappelijke gegevens zijn die het je moeilijk maken te geloven in die bijbelhoofdstukken die zeggen dat gestorven lichamen eens weer zullen opstaan uit het graf.
Op grond van zogenaamde wetenschap zijn er al veel te veel theologen tot de conclusie gekomen dat je bijv. Matth. 28 en Johannes 20 (over de opstanding van Christus) niet letterlijk moet nemen.
Als je het fundament (Gods Woord over de schepping) ondergraaft, kan je het gebouw (Gods Woord over herschepping en voltooiing) dan wel overeind houden?
Ds. Verbree geeft aan dat hij het Woord van God juist wil vasthouden.
Maar, als je morrelt aan de betrouwbaarheid van Gods Woord, dan morrel je aan het fundament van het geloof van hen die jouw verhaal lezen.
Je kan je ook onbedoeld laten meenemen op de weg van de bijbelkritiek.
Bouwen op Gods vaste en betrouwbare Woord, daar ligt het geneesmiddel tegen geestelijke verslapping.
Ik weet bij lange na niet alles over het machtige scheppingswerk van God, maar wat de HERE daarover bekend gemaakt heeft, dat mag ik zonder meer voor waar en betrouwbaar aannemen.
God is de Alfa en de Omega. Het begin en het einde.
Wie Hem gelovig op Zijn Woord vertrouwt, zal niet beschaamd uitkomen!

E. Heres